دولت روحانی و غلبه اعتدال بر افراط

دولت روحانی و غلبه اعتدال بر افراط

دكترسیدرضا صالحی امیری

آنچه توانسته ما را در شرایط کنونی منطقه از خطرات افراطی‌گری مصون نگه دارد، رویکرد اعتدالی دولت دکتر روحانی است وگرنه هر نوع سیاست مداخله‌جویانه و تقابل غیر ضرور‌ می‌توانست شرایط متفاوتی را پیش روی ما بگذارد. لازمه تداوم اقتدار ایران در منطقه و تحقق استراتژی امنیت و ثبات پایدار منطقه‌ای، وحدت و انسجام داخلی است

سخنرانی رئیس جمهوری کشورمان در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد همچنان که انتظار می‌رفت، حائز نکات پر اهمیتی پیرامون وضعیت کنونی جهان بویژه منطقه پرالتهاب خاورمیانه بود.  دکتر روحانی به نمایندگی از کشوری سخن گفت که در شرایط ملتهب و پرآشوب منطقه، ثبات، امنیت و آرامش آن زبانزد همه کشورها و مورد توجه قدرت‌های جهانی است. نگاهی به وضعیت کشورهای پیرامون و همسایگان ایران بیانگر این واقعیت است که استراتژی دولت یازدهم در عرصه دیپلماسی بین‌المللی موفق بوده و همین الگو می‌تواند به کمک حل سایر مشکلات نیز بیاید. چنان که رویکردها، سیاست‌ها و اقدامات نادرست مداخله‌گران فرامنطقه‌ای، زمینه‌ساز گسترش ناامنی در سراسر جهان شده است. در عراق علاوه بر جولان نیروهای داعش و امریکایی‌ها، سایر قدرت‌های فرامنطقه‌ای هم در پی تأمین منافع خود هستند. در این میان عربستان سعودی هم تحرکاتی را در خاک عراق دنبال می‌کند. هزینه همه این مداخلات را مردم مظلومی می‌پردازند که هنوز از فشار ناشی از سال‌های استبدادی حکومت صدام خارج نشده‌اند. این وضعیت بی تردید نشأت گرفته از بی ثباتی ساختار سیاسی در عراق است که باعث بروز و ظهور تروریسم و جولانگاه کشمکش قدرت‌های خارجی گشته است.

در سوی دیگر سوریه به کانون اصلی رقابت دو قدرت بزرگ یعنی امریکا و غرب از یک‌جانب و روس‌ها و همپیمانانش از جانب دیگر تبدیل شده است. بیش از 12 میلیون آواره و مهاجر و قریب به یک میلیون کشته و مجروح و از بین رفتن زیرساخت‌های کشور و ویرانی و خرابی شهرها، سوریه را به بزرگ‌ترین قربانگاه بشریت بعد از جنگ جهانی دوم تبدیل کرده است.

وضعیت لبنان و فلسطین کماکان در شرایط متزلزل و ناامنی است و تهاجمات وحشیانه اسرائیل  همچنان درد بزرگ و معضل جهان اسلام است. لیبی در اثر بی کفایتی نظام‌های غربی نتوانسته به یک نظام سیاسی جدید دست یابد و اوباما از آن به عنوان بزرگ‌ترین اشتباه خود یاد کرده است. امروز لیبی کانون جولان تروریسم است.

سیاست‌های کودکانه عربستان سعودی و تهاجم ددمنشانه به یمن در حالی صورت می‌گیرد که دبیرکل سازمان ملل تحت تأثیر دلارهای نفتی، کوچک‌ترین حمایتی از کودکان مظلوم و مردم بی پناه یمن نکرده و از معرفی عربستان به عنوان جنایتکار جنگی سر باز زد. امروز مهم‌ترین مانع تحقق امنیت در منطقه بخشی از دولت‌های مرتجع عربی و در رأس آنها عربستان است. در بحرین جمعیتی محدود با حمایت خارجی و دست بردن به سلاح بر اکثریت شیعی این کشور که خواستار شکل‌گیری نظام مردمی هستند، فشار می آورند.

در پس همه این ناامنی‌ها ردپای افزون‌خواهی قدرت‌های فرامنطقه‌ای و مداخله در امور کشورها به چشم می‌خورد. آقای روحانی از تریبون سازمان ملل بخوبی در ترسیم این وضعیت گفت: «امنیت در شرایطی به‌صورت یک مسأله جهانی درآمده که در این سال‌ها، عمده تلاش قدرت‌های بزرگ جهانی، استفاده از شیوه‌های مختلف سرکوب و مداخلات نظامی، به بهانه رفع نگرانی از ناامنی شهروندان‌شان بوده است. پدیده تروریسم بدون مرز و خشن و افراطی را شاید بتوان نتیجه استراتژی‌های امنیتی قدرت‌های بزرگ طی 15 سال گذشته دانست.کار بدانجا کشید که تروریست‌ها در سرزمین‌های شام، عراق و لیبی، ادعای تشکیل حکومت کردند و اندوه‌بارتر آنکه نیات پلید خود را پشت ادبیات دینی پنهان نموده و با ترویج آموزه‌های افراطی و تکفیری، دین رحمت و محبت را به ابزاری برای خشونت و وحشت تبدیل نمودند.»

دکتر روحانی در تحلیل شرایط منطقه‌ای امروز بدرستی گفت:  «درس بزرگی که از تحلیل این روند باید آموخت، این است که تأمین امنیت در یک نقطه جهان به قیمت ناامن کردن نقاط دیگر، نه تنها ممکن نیست بلکه به ناامنی بیشتر نیز دامن می‌زند.»

در چنین شرایطی ایران اسلامی با هدایت داهیانه رهبر معظم انقلاب، استراتژی هوشمندانه دولت دکتر روحانی و تکیه بر نیروی مقتدر نظامی، کشوری امن و باثبات است که از گزند خشونت و تروریسم به دور است. آنچه توانسته ما را در شرایط کنونی منطقه از خطرات افراطی‌گری مصون نگه دارد، رویکرد اعتدالی دولت دکتر روحانی است وگرنه هر نوع سیاست مداخله‌جویانه و تقابل غیر ضرور‌ می‌توانست شرایط متفاوتی را پیش روی ما بگذارد. لازمه تداوم اقتدار ایران در منطقه و تحقق استراتژی امنیت و ثبات پایدار منطقه‌ای، وحدت و انسجام داخلی است.  آنچه مسلم است فضای پر مناقشه منطقه‌ای مطمئناً ظرفیت و انرژی دولت‌ها را از مسائل اصلی جهان اسلام دور خواهد کرد. اگر  فضای روابط بین‌الملل براساس تفاهم و یافتن دغدغه‌های مشترک باشد، آنگاه ثبات و امنیت یک بار دیگر با منطقه آشتی خواهد کرد و دستیابی به چنین وضعیتی با درک درست از شرایط و غلبه عقلانیت بر احساسات و اعتدال بر افراط دور از ذهن نیست؛ چنانکه رئیس جمهوری روحانی نیز در پایان نطق خود در نشست مجمع عمومی سازمان ملل امیدوارانه گفت: «من عمیقاً بر این باورم که اعتدال بر افراط، صلح‌‌طلبی بر خشونت‌گرایی، دانایی بر نادانی و نهایتاً عدالت بر ظلم و بیداد غلبه خواهد کرد. «لینصرنّ‌الله من ینصرُه انَّ‌الله لقوی عزیز.»