« شتاب در تغییر مدیران شهرهای کوچک»

« شتاب در تغییر مدیران شهرهای کوچک»

دره شهر- احمد لطفی- مدرس دانشگاه
گرچه پا گذاشتن در عرصۀ سیاست که امروزه علمی مدون و مستقل و دارای چهار چوب مشخص است،  کار دشواری است و از طرفی اظهار نظر در این باره هم پیامدهای خود را دارد و دوستانی که تجربۀ نقد و گاه انتقادی سخنی مطرح کرده‌اند، دهانشان را با صندان فضولی و بررسی موقوف مواجه شده‌اند و در برخی مواقع هم افرادی که حرف دل مسئولان و رضایت صاحبان قدرت را در شهرهای کوچک بیان نکرده‌اند، برای همیشه منزوی و مطرود دستگاه و ادارات زیر نظر آن اشخاص شده‌اند، لذا پرداختن به نتایج تصمیم‌گیری مسئولان و نقد عملکرد رجال در سطح چنان شهرهایی که خود محور بوده و نصیحت و پیشنهاد ناصحان کار ساز نیست، دخالت کردن فقط درد سری ذهنی و عملی را بدنبال دارد، به همین خاطر، بجای اظهار نظر کردن دربارۀ سیاست، شاید روزۀ سکوت داشته باشی مناسب‌تر است، چون سیاست علم است و کسانی که در این باره تخصص دارند باید مطلب بنویسند و اظهارنظر نمایند.
نگارنده درپاسخ به پرسش فردی دانشگاهی که دربارۀ تغییر مدیران سیاسی شهرهای کوچک، نظر بنده را در این شرایط از زمان که سالروز چهل سالگی انقلاب اسلامی است و در بُعد علمی ثبات مدیران خبره و با تجربه را در خدمت‌رسانی به جامعه  یک ضرورت تاریخی به حساب می‌آید، چه معنا و مفهوم و چه پیامدی را بردارد؟ این چند جمله را قلمی کرده است.
سال‌ها پیش در یک مجله‌ای مقاله‌ای را دربارۀ مدیران آموزش و پرورش ژاپن مطالعه کردم، که در آن مقاله نوشته بود، بعد از یکصد و ده سال آموزشگاه هفت یا هشت مدیر داشته است. معنایش این است که مدیریت یک آموزشگاه تعریف شده و مدیر در چهارچوب برنامه فعالیت می‌کند و به عبارت دیگر برای توسعۀ یک کشور باید ثبات مدیریت لحاظ گردد. همچنین در بعد سیاسی، رجلی از کشور استعمارگر پیر انگلستان، دربارۀ ایران اظهارنظر کرده بود ایرانیان به توسعه و رشد قابل قبول به سختی نائل می‌شوند، زیرا هر مسئولی که می‌آید برنامه‌ای دارد، با تغییرش زحمات فرد قبلی منحل می‌شود و مدیر جدید طرح و برنامۀ مدیر قبلی را ادامه نمی‌دهد. در شهر کوچکی مانند دره‌شهر در دوران ریاست جمهوری حجه‌الاسلام حاج آقا خاتمی  طرح غرس مزارع زیتون در دستور کار قرار گرفت و اعلام شد آب سیمره و پمپاژی که نصب می‌شود برای کشاورزان هزینه ندارد، فقط شما کشاورزان فعالیت کنید این باغات به عمل بیایند و برای شما و کشور مفید است. متأسفانه مدیران بعدی همواره با این طرح به شکل نادرستی برخورد کردند و مزارع یک آبادی را می‌دانم بعد از ۱۵ سال بهره‌ای از زمین نبرده‌اند چون در زمانی که باغ گل و میوه می‌دهد، هئیت مدیره شرکت پمپاژ آب را در قبال پول و هزینه مطرح می‌کند و این کشاورزان را در دوگانگی مدیریت قرار داده و همواره به دور خود می‌چرخند، در هر صورت تغییر مکانی فرمانداران بعید است که نتیجۀ توسعه‌ای یک جامعه را دنبال کند، مگر این که تنوع مدیریت برای یک برنامۀ سیاسی و یا آب و هوا عوض کردن چنین مدیرانی باشد تا با مردم و خرده فرهنگ‌های جدیدی آشنا شوند. اهل قلم اظهار نظرهای خوبی در این باره کرده‌اند، برخی به نقش زنان و عُلقه‌های فامیلی و برخی دهن کجی به مردم در چهل سالگی انقلاب و برخی برای کند شدن روند توسعه را ذکر کرده‌اند تا اگر طرح‌ها دیرتر اجرا شوند و یا بودجه کافی نرسیده باشد، مدیر جدید حداقل می‌گوید؛ من تازه آمده‌ام و بگذارید خم و چم کار دستم بیاید. قطعاً برای رفع مشکلات و شناسایی معضلات شهر پیگیری می‌کنم. این هم حداقل توجیهی زمانی را برای شتاب نگرفتن انجام کارهای زیرساختی خواهد بود. البته متخصصان و منتقدان، سخن و حرف دل مردم را در کانال‌ها و سایت‌های محلی بازگو کرده‌اند، آنها با ظرافت تمام اخبار و نوشته‌های شفافی را ارائه و پخش کرده‌اند.
 در این مسئله شکی نیست، که باید به عقیده مردم احترام گذاشت و شایسته نیست، مردم را نردبان ترقی عده‌ای قرار دهیم، تا به تعیین‌های اعتباری دست یابند و پشت سرشان را نبینند و صد البته این کاری بس ناپسند است.
طبق دیدگاه سهراب سپهری شاعر و اندیشمند مردمی، سیاست همان قطاری است، که خالی می‌رفت و فقه و آگاهی قطاری است که چه سنگین می‌رفت، بعنوان یک معلم کوچک نگارنده معتقد است؛ سیاست قطاری است که اگر سکاندارش هادی و هدایتگری و درایت لازم را نداشته باشد، اول کسی که زیان حقیقی خواهد دید، خود اوست. 
باباطاهر عریان سال‌ها پیش فرموده است؛
مکن کاری که بر پا سنگت آیو
جهان با این فراخی تنگت آیو
اگر آدمی مست قدرت شود و دیگ خود خواهی و تکبر و ندانم کاری انسان پر شور باشد و مثل مولوی از شمس تبریزی‌های زمانش کمک نگیرد، و یا نخواهد که جوشی نهند در شور دیگش، قطعاً به اشتباه می‌افتد.
مولوی در یاری گرفتن از استادش شمس تبریزی چنین سروده است؛
ای نور ما ای سور ما ای دولت منصور ما
جوشی بنه در شور ما تا می‌شود انگور ما
 سخنان ما مصرف شخصی دارد، و فقط دلنوشته‌ای در پاسخ آن دانشگاهی پرسشگر محسوب می‌شود و اگر جسارت و خود ستایی قلمداد نشود، به قول مولوی؛
در نیابد حال پخته هیچ خام
پس سخن کوتاه باید والسلام
در حقیقت موفقیت مسئولان محلی، داشتن طرح و برنامه و پیگیری اجرایی و نظارت مستقیم بر اجرای وظایف محوله است، تا در مدت خدمتشان در یک منطقه، فعالیت آنها نمود عینی و زیر ساختی داشته باشد، و گرنه آدم جابجا کردن را شوفرها بهتر می‌توانند.
خداوند همۀ ما را عاقبت به خیر نماید.